W USA jest coraz lepiej. Jeśli Amerykanie zaczną zwiększać koszt pieniądza to u nas będzie coraz gorzej.
Nie wiem kiedy Amerykanie podniosą koszt pieniądza. Ale wiem, że to kiedyś zrobią a nam podwyżka kosztu pieniądza odbije się poważnym kryzysem.
W ostatnich 30 latach, gdy stopy procentowe w USA znacznie się podnosiły nasza gospodarka dostawała rykoszetem wyższego kosztu pożyczania oraz mniejszego popytu zagranicą. Bankructwo Polski za Jaruzelskiego (początek lat 80ych), fiasko reform Rakowskiego (końcówka lat 80ych), spowolnienie podczas kryzysu rosyjsko-azjatyckiego (druga połowa lat 90ych) wszystkie były poprzedzone zwiększeniem kosztu pieniądza przez amerykański bank centralny:
Źródło: FED
Uniknąć negatywnych skutków droższego pieniądza udało się nam tylko raz: ostatnio. Kiedy to jednorazowe wydarzenia jak otworzenie rynku UE na nasze produkty po 2004, ogromne dotacje unijne oraz podłączenie pod kwitnącą wbrew reszcie świata gospodarkę niemiecką zamortyzowało wpływ światowego kryzysu z 2007 na Polskę. Nie bez znaczenia był też zadłużanie Polski, mające precedens tylko w czasach Gierka oraz grabież środków w OFE mająca precedens tylko w czasach Bieruta. Ale zadłużanie dla średniowiarygodnych i grabienie średniozamożnych w nieodległym momencie stanie się niemożliwe. Na razie pożyczamy bardzo tanio:
Źródło: Eurostat
Ale żadna to nasza zasługa. Korzystamy z zalania rynków pieniądem przez FED. A gdy za jakiś czas bank centralny USA podniesie koszt pieniądza. Nikt nie wie dokładnie kiedy. Ale coraz lepsze wyniki gospodarki amerykańskiej sugerują, że może to być w najbliższym roku lub dwóch. Spada w USA stopa bezrobocia:
Źródło: FED
Rosną nakłady budowlane:
Źródło: FED
Z roku na rok rosną przewozy kolejowe. Za pierwsze dwa miesiące 2015 są one większe niż w poprzednich latach pomimo niestandardowo ostrej końcówki zimy w USA:
Źródło: Association of American Railroads
Rosną również przewozy samochodowe, na początku roku trochę spadły – ale przyczyną była niezwyle surowa zima, która transport drogowy dotknęła znacznie mocniej niż kolejowy:
Źródło: American Trucking Association
Amerykańskie restauracje notują dwa lata nieustannie polepszającej się koniunktury (indeks powyżej 100 oznacza rosnącą sprzedaż), co świadczy o tym, że amerykańscy konsumenci mają więcej pieniędzy na zachcianki:
Źródło: National Restaurant Association
Słowem gospodarka amerykańska się rozkręca. Gratuluję Amerykanom. Ale nieuchronione przybliża to dzień w którym amerykański bank centralny zacznie podwyższać koszt pieniądza.
Gdy usłyszysz, że FED podwyższa koszt pieniądza jest wielce prawdopodobne, że w 2 do 5 lat nasza gospodarka zaliczy poważny kryzys. Można co prawda było się przygotować pilnując by dług nie rósł zbyt szybko, można było nie przejadać oszczędności na przyszłość w Funduszu Rezerwy Demograficznej oraz zostawić w spokoju środki młodych Polaków w OFE. Można było reformować. Ale po co. Za Tuska jedz pij i popuszczaj pasa…
…zwłaszcza jeśli jesz i pijesz nie za swoje.
Na szczęście nie wszystkie informacje z gospodarki amerykańskiej są jednoznacznie pozytywne. Powoli rosną od dłuższego czasu zapasy w magazynach (poniżej wskaźnik zapasów do sprzedaży), ostatnio wzrost ten jest skokowy:
Źródło: FED
Jeśli mają dużo niesprzedanych towarów to świadczy to o spowolnieniu. Jeśli zapełniają magazyny w oczekiwaniu lepszej koniunktury to odwrotnie. Zważywszy na ostatni spadek cen producenta to raczej jakieś spowolnienie:
Źródło: FED
Czy to spowolnienie jest drobne, czy też poważne nie wiem. Wiem, jednak, że my tu w Polsce robimy wszystko by wejść w następny cykl drogiego pieniądza z zadłużonym i niezreformowanym państwem. A wszystko w imię rozsądku i wyboru mniejszego zła… Gdy już to spowolnienie nadejdzie przekonamy się jak zadłużanie, grabienie oszczędności oraz brak reform były rozsądne i czy było mniejszym złem.
